يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
تاریخ سیاسی؛
جنبش مشروطیت بدون شک از رویداد‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود. اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیق‌تر بوده است. شکی نیست که نارضایتی عمیق جامعه ایران در سال‌های حکومت قاجار، ریشه اصلی اعتراضات مردمی علیه دولت و زمینه‌ساز شکل‌گیری نهضت مشروطیت بود.در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند. در گزارش زیر، به مرور حوادث ۱۵ ساله مشروطیت پرداخته شده است.
کد خبر: ۳۸۵۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
پروفسور حسن امین؛
اساسا مفهوم جمهوریت با اسلامیت سازگاری ندارد. در غوغای جمهوریت ۱۳۰۲ و ۱۳۰۳ هم که رضاخان سردارسپه خواست، ایران را جمهوری کند، مراجع تقلید وقت یعنی شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزا محمدحسین نائینی با او در قم ملاقات کردند و از او خواستند دست از جمهوریت بردارد تا با انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی موافقت کنند که این کار عملی شد.
کد خبر: ۳۸۲۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۸
اثرات فقه بر قانون؛
قانون گرایی و توسعه دو وظیفه اصلی حاکمیت‌ها است که ارتقا کشور‌ها را سبب می‌شود. در جوامع دینی نظیر جوامع اسلامی (با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران)، قوانین ریشه در دین داشته و برگرفته از فقه هستند، چنانچه برداشت جامع شرایط و پویایی از فقه اسلامی وجود نداشته باشد و اکتفا به فقه سنتی صورت پذیرد. مسلما قوانین هم کارآمدی خود را از دست خواهند داد. کتاب قانون شرع و جامعه ایرانی، با نگاهی گذرا به برخی از ابعاد شرعی قوانین و عرف‌های موجود در دوره قاجار از دیدگاه یک صاحب نظر خارجی (نوبر آکی کندو)، نگاه می‌کند. این کتاب توسط علی محمد آزاده، ترجمه شده است.
کد خبر: ۳۸۰۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۹
نوشته آبراهامیان:
کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان را می‌توان از جمله کتاب‌های پایه‌ای برای درک چرایی تغییرات یکصد و پنجاه سال اخیر کشور در حوزه‌های فرهنگی- اجتماعی ، مدیریتی - سیاسی، اقتصادی و مواردی همانند، محسوب نمود. خلاصه کتاب برای بهره‌برداری اولیه تقدیم حضور شده است.
کد خبر: ۳۵۳۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
چهره‌های مهجور مانده در تئاتر ایران؛
میرزاآقا تبریزی، نویسنده و دیپلمات دوره قاجار شاید هنوز هم رازآمیز‌ترین و پنهان‌ترین زندگی را داشته باشد که دهه‌ها به‌نام میرزا ملکم خان ارمنی نامیده می‌شد و پس از دهه‌ها، پژوهشگران تبریزی هویت راستین او را بر ما آشکار کردند. شاید مهم‌ترین نکته در ابراز وجود چنین نامی، اصل و هویت آذربایجانی و تبریزی بودنش باشد که در مراوده با آخوندزاده آذری می‌تواند از این مجهولیت گره گشایی کند. دو مرد همزبان که در این مراودات علل یک نگارش تازه در تقلید و بعد یادآوری نکات فنی و نقد آثارش زمینه ساز نوشته شدن نخستین نمایشنامه‌های ایرانی به زبان پارسی را فراهم کرده باشد.
کد خبر: ۳۳۹۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۳
راه حل بن بست سیاسی:
سیدمحمود کما‌ل‌آرا، پژوهشگر مسائل سیاسی درباره جایگاه نخبگان در بحران بن بست سیاسی و ضرورت حفظ نظم توسط نخبگان سیاسی نوشت: برای شناخت یک جامعه با ثبات باید دید که آیا مرکز متشکل از نخبگان دارای منشاء‌های اجتماعی یا برخاسته از بخش‌های مختلف است؟
کد خبر: ۳۳۷۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۷
انقلاب مشروطیت در جهت منافع انگلستان ؛
انقلاب مشروطیت هرچند در سطح، حرکتی مردمی بر علیه استبداد حکومت قاجار بود و شور و هیجان عمومی را برانگیخت، تعداد زیادی کشته و زخمی برجای نهاد و آزار و اذیت‌های فراوان شامل حال انقلابیون و سایرین نمود، اما در عمق، حرکتی بود در جهت فراهم آوردن منافع استعماری بیشتر برای قدرت‌های روسیه و انگلستان، علی الخصوص انگلستان که توانست نمایش قدرتی به روسیه بدهد ...
کد خبر: ۳۳۵۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۲
تاریخچه رشوه خواری
فهرست افرادی که در جریان قرارداد رویتر رشوه دریافت کردند نیز در نوع خود جالب است؛ در صدر آنها سپهسالار قرار داشت که بنابر منابع تاریخی پانصدهزار لیره رشوه گرفته، میرزا ملکم‌خان بیست‌هزار لیره و محسن‌خان معین‌الملک هم بیست‌هزار دریافت کردند.
کد خبر: ۳۰۴۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
راه خطا برای پیشرفت
هفته گذشته خبری ازسوی یک خبرنگار افغان منتشر شد که نشان می‌داد زبان انگلیسی در تابلوی دبیرستان «رابعه بلخی» در بلخ جایگزین زبان فارسی شده است.
کد خبر: ۳۰۱۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۲
روز جهانی مطبوعات؛
به پیشنهاد یونسکو و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل در نوامبر ۱۹۹۱ میلادی روز سوم ماه مه هر سال به عنوان روز جهانی مطبوعات شناخته شده است. امروزه، مطبوعات در زمینه‌ی مسائل تحلیلی، سرعت در اطلاع رسانی، حرکت و پیش بینی برخی از وقایع و رویداد‌ها و ارائه آگاهی‌های لازم به جامعه، برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی، نقش بسزایی دارند.
کد خبر: ۲۷۳۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۴
آمارسازی های غلط؛
خبرگزاری رویترز که بنیان‌گذاران آن روزگاری نه چندان دور به‌دنبال بلعیدن کل کشور ایران در قالب قرارداد‌های استعماری و ۷۰ ساله بودند، امروز به آلت دست جنایتکاران و ابزار بمباران افکار عمومی ایران تبدیل شده است.
کد خبر: ۲۵۱۸۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۴
حقانی:
رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر گفت: بعد از مشروطه، فراماسون‌ها همه کاره مملکت بودند، رضاخان را ماسون‌ها برای کودتا انتخاب و یک نگهبان ساده را به شاه کشور تبدیل کردند. ۵۳ ماسون ایدئولوژی شاهنشاهی را برای رضا پالانی تعیین می‌کردند.
کد خبر: ۲۵۱۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۱
دکتر علیرضا ملایی توان مطرح کرد؛
بسط و گسترش مشروطه و نگاه مشروطه‌گری را می‌توان به چند برداشت عمده تقسیم کرد؛ جریانی که متاثر از فلسفه سیاسی لیبرالیسم و دموکراسی غرب بود. جریان دیگر نیز بیشتر به آن بخش از فلسفه و نگرش سیاسی که اصطلاحا آن را « چپ »، «رادیکال» یا سوسیالیستی نامیده‌اند باز می‌گشت. با این حال یکی از برداشت‌هایی که از مشروطه صورت گرفته است، نسبت آن با شریعت است. به تعبیر دیگر آرا و اندیشه‌هایی که از زبان شریعتمداران، اعم از علما و روحانیون یا افراد غیر روحانی بیان شده‌اند.
کد خبر: ۲۳۶۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
مشروطه چگونه اتفاق افتاد؟
تجددخواهی حامل نوعی تلقی و کنش مثبت نسبت به تمدن غربی متاثر از روایتی عام و کلی‌نگر است که تنها راه «فراغت اهل ایران» را تسهیل در پذیرش مدرنیته می‌داند. آنها در تلاش بودند تا با فهم «راز و رمز قدرتمندی اروپایی‌ها» به ضرورت‌های الزام‌آوری که آنان را در شرایط دشواری قرار داده بود، پاسخ گویند. نوعی تهاجم سیاسی- اقتصادی که نیاز به عنصر آگاهی و حساسیت نسبت به تحولات مندرج در تاریخ جهانی را برای بازیابی موقعیت ایران اجتناب‌ناپذیر می‌ساخت.
کد خبر: ۲۲۸۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۳۰
از «کاغذ اخبار» تا خبرگزاری‌های امروزی؛
وقتی که «استثمار فرهنگی» اتفاق می‌افتد، نمی‌توان به بهبود مولفه‌های فرهنگی جامعه امید بست؛ وقتی روزنامه‌نگار که نیروی کار فرهنگی مملکت است، درگیر دغدغه معاش و ترس از بیکاری است، یعنی "نون والقلم و مایسطرون" از یادها رفته است و فرهنگ را در واگن آخرِ قطارِ اولویت‌هامان قرار داده‌ایم.
کد خبر: ۲۲۵۸۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۷
در گفتوگو با دکتر فریدون مجلسی؛
برخی از کارشناسان تاریخ، مشروطه را «پروژه‌ای ناکام» می‌خوانند؛ چرا که نتوانست در عمل اهداف و آرمان‌هایش را محقق سازد. در میان مطالباتی که در جریان مشروطه‌خواهی وجود داشت؛ اعم از تجدد، آزادی، برابری، قانون، رفع عقب‌ماندگی و... به‌نظر می‌رسد که «مسأله حکومت و شیوه اداره آن» از سایر مطالبات، فراگیری بیشتری داشت.
کد خبر: ۲۲۵۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۵
بررسی جریانات فکری پیش‌از انقلاب مشروطه؛
همچنان که خوانندگان روزنامه در جریان هستند چندی است که در گفتوگو با اهل نظر، مورخان و پژوهشگران حوزه‌های تاریخ اجتماعی و اقتصادی به تاثیرپذیری روشنفکران و مبارزان عهد مشروطه از آرای اقتصاددانان کلاسیک و نیز متفکران عصر روشنگری در اروپا می‌پردازیم. امروز نیز از فروغ بحرینی، دانشجوی دکترای تاریخ ایران معاصر دانشگاه الزهرا خواستیم که درباره مفاهیمی چون آزادی، مساوات و قانون و نیز چهره‌های شاخص دوره مشروطه و تاثیر آنها بر روند تغییر مناسبات فکری و ساختاری جامعه توضیح دهد. پاسخ‌های او را با حذف پرسش‌ها می‌خوانید.
کد خبر: ۲۲۲۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۰۳
وضعیت برنامه‌سازی در صداوسیما؛
ماجرای ملکم خان و قرارداد انحصاری راه‌اندازی قمارخانه در ایران، بدون تعارف وضعیت برنامه‌سازی این روزهای صداوسیما است که به‌صورت انحصاری کار بازرگانی همه اپلیکیشن‌ها را برای چند سال به شرکتی واگذار کرده تا با ساخت برنامه‌هاى مشارکتى و از طریق ستاره مربع یا روبیکیو، اثرات روانی مخرب بر اقشار مختلف جامعه بگذارد و فضیلت تلاش و کار را نادیده بگیرد و به احیای بخت‌آزمایی و نهادینه کردن «فرهنگ لاتارى» اقدام کند؛ البته بخشی از درآمد حاصل‌شده را نیز جهت ترویج فرهنگ به صداوسیما می‌پردازد!
کد خبر: ۲۰۱۳۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
سخنرانی رهبر معظم انقلاب در حرم امام رضا(ع)؛
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی روز اول فروردین در حرم مطهر امام رضا (ع)، از سه چهره نام بردند: امیرکبیر، جلال آل احمد و تقی‌زاده.
کد خبر: ۱۹۶۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۰۳